Odisea edo guda ostea 12

Eta bitartean, Penelope...
Bitartean Penelope Helade osoko emakumerik zintzoenaren saria irabaziko zuen…20 urtez egon zen bere senarraren zain. Gainera, bere etxea jendez beteta zeukan: Penelope emakume eder eta boteretsua zen eta bera bakarrik egonda, ez zitzaizkion ezkongaiak faltatu izan. Hasieran ezkongaiak lasaiak ziren eta errespetu handiz jokatzen zuten, opariak, irribarreak …baina denbora pasa ahala eta Ulisesi buruzko berri eskasen ondorioz errespetua galtzen hasi ziren. Gaur eguneko gure gizartea matxista bada imaginatu zer zen garai horretan emakume batentzako bakarrik bizitzea gaztelu handi batean eta ume txiki batekin!

            Ezkongaiak Ulises eta Peneloperen etxean elkartzen hasi ziren  egunero, euren jakiak jaten, euren ardoa edaten…eta Peneloperen erabakia itxaroten. Hainbeste urteetan zehar ezetz esan ostean Penelopek argi zeukan ezin zuela horrela jarraitu eta gizonekin akordio batera heldu egin zen: Penelopek tapiz eder bat egiten zebilen eta lan horrekin bukatzen zuenean, ezkongai guztien artean gizon bat aukeratuko zuela esan zuen.

Penelope acosada por los pretendientes. Waterhouse

Baina Penelope, bere senarra bezala, oso argia zen eta akordioa ez zen guztiz egia…Penelopek lan handia egiten zuen egunean zehar, baina gaua heldu orduko egunean zehar egindako guztia desegiten zuen. Horregatik hilabeteak eta urteak pasatzen ziren eta Penelopek bere tapizean lanean jarraitzen zuen. Baina ezkongaien pazientzia bukatzen zihoan eta euren premia gero eta handiagoa zen, Penelopek ez zekien zer egin.

Dena den badaude beste ikuspuntu bat eman diotenak Peneloperen itxaropenari… Isabel Rodríguez Baquero poetisak Penelope izeneko poema bat idatzi zuen:

No creáis mi historia: los hombres la

Forjaron para que el sacro fuego de

Inventados hogares no se apagara

nunca en Femeniles lámparas.

No creáis mi historia. Ni yo esperaba a

Ulises tantas Troyas y mares y

distancias y olvidos…

ni mi urdimbre de tela

desurdida de noche se trenzaba en su

nombre.

Penélope y su telar

Mi tela era mi escudo, no del honor de

Ulises, no de la insomne espera

del ya más extranjero

que los lejanos príncipes que

Acechaban mi tálamo.

Y si el arco de Ulises esperaba su

brazo, es porque yo al arquero solo

Desdén profeso, y nada me interesan

Sus símbolos de  pureza: sus espadas,

Sus arcos, sus tremolantes cascos

y las espesas sangres de su inútil

combate. No creáis en mi historia

Cuando volvió el ausente me encontró

defendiendo con mi ingeniosa

Urdimbre mi derecho inviolable al

tálamo vacío,a la paz de mis noches, al

buscado silencio: la soledad es un lujo

que los dioses envidian.

Augusto Monterroso idazle mexikarrak La tela de Penélope o Quién engañana a quién ipuin laburra idatzi zuen, ironiaz beteta.

Hace muchos años vivía en Grecia un hombre llamado Ulises(quien a pesar de ser bastante sabio era muy astuto), casado con Penélope, mujer bella y singularmente dotada cuyo único defecto era su desmedida afición a tejer, costumbre gracias a la cual pudopasar sola largas temporadas.

            Dice la leyenda que en cada ocasión en que Ulises con su astucia observaba que a pesar de sus prohibiciones ella se disponíauna vez más a iniciar uno de sus interminables tejidos, se le podía ver por las noches preparando a hurtadillas sus botas y una buena barca, hasta que sin decirle nada se iba a recorrer el mundo y a buscarse a sí mismo. De esta manera ella conseguía mantenerlo alejado mientras coqueteaba con sus pretendientes, haciéndoles creer que tejía mientras Ulises viajaba y no que Ulises viajaba mientras ella tejía, como pudo haber imaginado Homero, que, como se sabe, a veces dormía y no se daba cuenta de nada.

 Joan Manuel Serrat kataluniarrak Penelope izenburua jarri zion bere abesti famatu bati, eta abestiak badu gure Peneloperekin zer ikusirik.

 Baina Peneloperen izaera alde batera utzita, Ulisesen bidaiari gutxi geratzen zitzaion.

—¡Telémaco, incapaz de moderar tus ímpetus! ¿Qué has dicho para ultrajarnos? Tu deseas cubrirnos de baldón. Mas la culpa no la tienen los aqueos que pretenden a tu madre, sino ella que sabe proceder con gran astucia.

Tres años van con éste, y pronto llegará el cuarto,  que contrista el ánimo que los argivos tienen en su pecho. A todos les da esperanzas, y a cada uno en particular le hace promesas y le envía mensajes: pero son muy diferentes los pensamientos que en su inteligencia revuelve. Y aun discurrió su espíritu este otro engaño: se puso a tejer en palacio una gran tela sutil e interminable y a la hora nos habló de esta guisa.

"¡Jóvenes, pretendientes míos ¿Ya que ha muerto el divinal Odiseo, aguardad, para instar mis bodas, que acabe este lienzo (no sea que se me pierdan inútilmente los hilos), a fin de que tenga sudario el héroe de Laertes cuando le sorprenda la Moira de la aterradora muerte. ¡No se me vaya a indignar alguna de las aqueas del pueblo, si ve enterrar sin mortaja a un hombre que ha poseído tantos bienes!"

Amak zer egin ez zekiela ikusten zuen Telemako gaixoak, eta laguntza ematen saiatzen zen, baina zaila zeukan. Nahiz eta dagoeneko ume bat ez izan, ezkongaiek nerabe baten moduan tratatzen zuten, eta ez zioten jaramon handirik egiten. Eskerrak, aita miresten eta laguntzen zuen bezala, Ateneak ere Telemako laguntzeko prest zegoela. Etxean zeukan pisu eskasa ikusita, eta Atenearen laguntzaz beti, itsasoak zeharkatu zituen, eta herrialde desberdinak ezagutu bera aitari buruzko informazioa bilatu nahian: urteak pasata, jakin izan zuen, Ulisesi esker irabazi zutela akeoek guda eta beraz aita bizirik irten zela Troiatik. Noiz behinka, informazio apur bat gehiago jasotzen zuen, lurralde urrunetatik zetorkiona, baina bere itxaropena gero eta txikiagoa zen. Apenas itxaropenik geratzen ez zitzaionean, Ulises bere Itaka maitera buetatzea lortu zuen, nola ez Ateneari esker, hogei urtetan zehar gizon argi honi laguntza izugarria eman ziona. Baina, Ateneak kontatuta baita, bazekien etxean gertatzen zena eta ez zuen zuzenean ezkongaiekin enfrentatu nahi, nola ez, estrategia eta plan bat prestatu zuen eurekin bukatzeko, eta horretarako mozorrotu zen, inork bere aurpegia ez ezagutzeko, behintzat hasieratik. Atenearen laguntzarekin Ulises eskale baten itxura hartu zuen eta gazteluko ateen aurrean kokatu…eta bere etxea heziak botatzen apostatu zuen!!!

 

Seriotasun guzti hau alde batera utzita, badaude gaur egun Ulisesen abenturekin serie, filme eta abestiak egiten dituztenak. Ikusia dugu jada Simpson telesailan agertutakoa, Cohen anaien filmea,  eta hainbat poema. Hemen duzue Telemaco eta Ulises pertsonai gisa dituen marrazki bizidun telesail frantsesa, nahiko abesti kutrearekin...

Baina zapore hobearekin bukatzeko Krahe handiaren abestiarekin bukatuko dugu: